REGEERAKKOORD DOORGELIGT

Ik word plots ziek, heb ik een ziekteattest nodig voor de eerste dag dat ik thuis blijf?

In tegenstelling tot het huidige systeem, waarbij je als werknemer maximaal drie keer per jaar vrijgesteld bent van het voorleggen van een ziekteattest, zal je dit voortaan slechts twee keer per jaar kunnen doen. En dit terwijl de huisartsen al overbevraagd worden.

Heb ik recht op een loonindexering in de komende jaren?

De automatische loonindexering blijft – althans voorlopig – bestaan. De exacte verhoging, en het tijdstip van de indexering, hangt af van de sector waarin je werkt en van de evolutie van de gezondheidsindex. Dat is zo omdat alle indexeringsmechanismes voorzien zijn in cao's en dus ontstaan zijn uit akkoorden tussen vakbonden en bedrijven of sectoren. Het regeerakkoord voorziet een vraag aan sociale partners om het te hervormen tegen eind 2026. Daarna beslist de regering zelf of er aanpassingen moeten komen.

Hoe zit het met de wet van '96?

Het regeerakkoord voorziet, ondanks onze nadrukkelijke eis, niet in een aanpassing van de wet van '96 (de loonwet), hervormd in 2017. Dit betekent dat de berekening van de beschikbare loonmarge fictief te laag wordt gehouden. Hierdoor is voor de komende periode de loonmarge op nul is gezet. Zonder de fictieve berekeningen toegevoegd in 2017, zou er de komende periode een marge zijn van 1%. De sociale partners worden wel gevraagd om een advies te maken over de loonwet tegen eind 2026.

Zal ik netto meer verdienen door de maatregelen van deze regering?

Het regeerakkoord voorziet een verhoging van het nettoloon, maar pas vanaf 2026. Er is sprake van een optrekking met 100 euro netto voor een alleenstaande tegen 2029.

Door een verhoging van de belastingvrije som, de versterking van de sociale werkbonus en de verlaging van de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid zullen werknemers er op vooruit gaan. De modaliteiten zijn nu nog ongekend, en met alle andere regeringsmaatregelen kunnen we nu al zeggen dat werknemers er globaal gezien niet op vooruit gaan op vlak van koopkracht.

Maaltijdcheques, ecocheques, wat verandert er?

Het regeerakkoord voorziet een verhoging van de wettelijke maximale tussenkomst met 2 x 2 euro voor maaltijdcheques. Helaas wil dat niet zeggen dat je automatisch die hogere maaltijdcheques krijgt. Je hebt hier alleen recht op als dit geregeld is via een sectorale collectieve arbeidsovereenkomst (cao), een ondernemings-cao of in jouw individuele arbeidsovereenkomst. De maximale waarde kan daardoor
stijgen van €8 naar €12, waarvan de werknemer minimaal €1,09 zelf bijdraagt. Niet elke cao voorziet dit bedrag. Het is een maximumbedrag en kan dus ook lager liggen.

Alle cheques (eco-, cultuur,…) andere dan de maaltijdcheques zouden op termijn verdwijnen. De nieuwe regering zal de sociale gesprekspartners, dat zijn de vakbonden en werkgevers, vragen om hierover te adviseren.

Het ABVV zal erover waken dat deze koopkrachtverhogingen alle werknemers ten goede komen.

Wordt het minimumloon opgetrokken?

Het regeerakkoord bevestigt de afspraak van de vakbonden en werkgevers om het minimumloon op 1 april 2026 met 35,7 euro te laten stijgen. Het regeerakkoord schrijft een volgende, zelfde verhoging voor in 2028.

Als je dus werkt aan het interprofessioneel minimumloon dan zal dat toenemen. Of als na de verhoging van het minimumloon, jouw huidig loon onder het nieuwe minimumloon valt, zal het mee opgetrokken worden. Het is echter ook mogelijk dat op sectorniveau je barema aan het minimumloon is gekoppeld, daar moet je de sectorcao voor checken.

Voor wat betreft mijn belastingen …

• De belastingvrije som zal dezelfde zijn voor elk kind ten laste: dit zou kunnen leiden tot een groter inkomensverlies voor grote gezinnen.

• Huwelijksquotiënt: deze wordt op termijn gehalveerd voor werkende mensen. Volgens de FOD Financiën zou dit gevolgen hebben voor 513.730 gezamenlijke aangiften. Een halvering zou ongeveer €1.240 per jaar en €100 per maand betekenen.

• Belastingvermindering voor kinderopvangkosten zou enkel toegekend kunnen worden aan werkende mensen, wat het voor hen moeilijker zal maken om de arbeidsmarkt te betreden (verlies van kinderopvangplaatsen).

• De regering is van plan om de aftrekbaarheid van onderhoudsbijdragen te verlagen van 80% naar 50%. Dit mechanisme vormde een zeer aanzienlijk belastingvoordeel en moedigde schuldenaars aan om alimentatie te betalen.

Kan ik met pensioen op 60 jaar na 42 jaar loopbaan?

Dat wordt mogelijk, maar onder heel strikte voorwaarden:

• minstens 42 effectieve loopbaanjaren;
• in elk loopbaanjaar moet je minstens 234 effectief gewerkte dagen moeten hebben. Dat komt overeen met 9 effectief gewerkte maanden of 75%;
• op basis van het regeerakkoord tellen 'gelijkgestelde periodes' – zoals ziekte en tijdelijke werkloosheid, ouderschapsverlof, zorgverlof – niet mee. De meeste werknemers geraken ook niet aan 9 gewerkte maanden in het 1ste loopbaanjaar.

Wordt het vervroegd pensioen strenger?

Het vervroegd pensioen is niet te verwarren met het brugpensioen (SWT). Dat SWT schafte de regering af vanaf 31 januari 2025.

Het vervroegd pensioen blijft mogelijk als je een aantal jaren op je teller kan aantonen. Het wordt evenwel strenger om een jaar te laten meetellen. Vanaf 2027 telt een loopbaanjaar pas mee na 156 gewerkte of gelijkgestelde dagen (= 6 maanden), momenteel volstaan 104 gewerkte of gelijkgestelde dagen (= 4 maanden). Vooral voor het jaar van afstuderen geraken scheelt dat een slok op de borrel.

Het vervroegd pensioen blijft mogelijk:

Wat is de wettelijke pensioenleeftijd in 2025 en 2030?

• Sinds 1 januari 2025 is dat 66 jaar.
• Vanaf 2030: 67 jaar.

De wettelijke pensioenleeftijd is de leeftijd waar je sowieso op pensioen kan, onafhankelijk van het aantal loopbaanjaren op de teller. Wie op pensioen gaat op de wettelijke pensioenleeftijd is sowieso vrijgesteld van de pensioenmalus.

Kan ik deeltijds met pensioen gaan?

Het deeltijds pensioen bestaat nu niet. Het regeerakkoord gaat een mogelijke invoering 'bestuderen'. Het ABVV is geen voorstander van een deeltijds pensioen, maar wenst vooral de landingsbanen breed toegankelijk te houden. Het deeltijds pensioen verschilt van de landingsbanen omdat de periode niet meetelt voor de verdere pensioenopbouw en je dus in feite je eindeloopbaan zelf financiert. 

Het nieuwe federale regeerakkoord bevat verschillende hervormingen met betrekking tot landingsbanen. Hieronder vind je gedetailleerde vragen en antwoorden over de voorwaarden, leeftijdsgrenzen, uitkeringen en beperkingen.

Wat is een landingsbaan en wat verandert er in 2025?

• Een landingsbaan is een vorm van tijdskrediet voor oudere werknemers, waarbij men minder gaat werken (halftijds of 4/5de) in de laatste jaren van de loopbaan en tot men het wettelijk pensioen opneemt (zonder bovengrens), gecombineerd met een aanvullende RVA-uitkering.
• De landingsbanen worden behouden maar vanaf dit jaar zou je geen 25 jaar loopbaan moeten aantonen maar 30 jaar. Dit wordt stapsgewijs verhoogd naar 35 jaar in 2030.

Het is momenteel niet zeker dat de specifieke regels voor bepaalde sectoren en bijzondere situaties (lange loopbanen, bedrijven in moeilijkheden of in herstructurering, zware beroepen, uitoefenen van een nachtarbeid, de bouwsector en werknemers die onder het PC 327 vallen) behouden blijven.

Welke impact heeft een landingsbaan op mijn pensioenrechten?

• Voor niet-gewerkte periodes in het kader van een landingsbaan geldt als algemeen een gelijkstelling aan 'beperkt fictief loon' of minimumjaarrecht. Een landingsbaan gaat daardoor per definitie gepaard met beperkt pensioenverlies.
• Het gewicht van de gelijkstellingen in de pensioenloopbaan wordt begrensd. Vanaf 2031 mag maximaal 20% van de loopbaan bestaan uit gelijkgestelde periodes. Die begrenzing wordt gradueel ingevoerd vanaf 2027. Die begrenzing telt voor ziekteperiodes en de zorgverloven.
• Niet gewerkte periodes in het kader van een landingsbaan tellen niet als effectieve tewerkstelling voor de vrijstelling van de pensioenmalus bij vervroegd pensioen en voor de toegang tot het gewaarborgd minimumpensioen.

Tellen periodes van werkloosheid nog mee voor mijn pensioen?

Dit hangt er van af.

Werkloosheidperiodes die starten na de datum van het regeerakkoord (31 januari 2025) worden niet langer meegeteld aan het laatst verdiende loon maar aan een 'beperkt fictief loon' (= aan het minimumjaarrecht).

Als je in je loopbaan echter al meerdere periodes van sociale verzekering hebt, kan het zijn dat periodes van werkloosheid niet meer meetellen. Het gewicht van de gelijkstellingen in de pensioenloopbaan wordt begrensd. Vanaf 2031 mag maximaal 20% van de loopbaan bestaan uit gelijkgestelde periodes. Die begrenzing wordt gradueel ingevoerd vanaf 2027. Die begrenzing telt niet voor ziekteperiodes en zorgverloven.

Periodes van werkloosheid tellen niet als 'effectieve tewerkstelling' voor de toegang tot het minimumpensioen, de vrijstelling van de pensioenmalus bij vervroegd pensioen en voor het vervroegd pensioen op 60 jaar na 42 jaar effectieve tewerkstelling.

Kan ik pensioenrechten opbouwen tijdens tijdskrediet?

Ja, periodes tijdskrediet tellen mee voor de pensioenopbouw, maar:

• Voor het tijdskrediet eindeloopbaan (= 'landingsbaan') is er voortaan een gelijkstelling een 'beperkt fictief loon' of minimumjaarrecht. Dat kan bij pensionering aanleiding geven tot pensioenverlies t.o.v. de situatie waarbij men voltijds aan de slag bleef.

• Het gewicht van de gelijkstellingen in de pensioenloopbaan wordt begrensd. Vanaf 2031 mag maximaal 20% van de loopbaan bestaan uit gelijkgestelde periodes. Die begrenzing wordt gradueel ingevoerd vanaf 2027. Die begrenzing telt niet voor ziekteperiodes en de zorgverloven.

• De tijdskredieten met zorgmotief tellen meestal als effectieve tewerkstelling. De andere tijdskredieten (bv. motief opleiding) tellen niet als effectieve tewerkstelling.

Tellen periodes van ziekte of invaliditeit mee voor mijn pensioen?

De periodes arbeidsgeschiktheid tellen mee voor de pensioenopbouw, maar niet overal voor de toegang. Arbeidsongeschiktheid telt niet als effectieve tewerkstelling voor het vervroegd pensioen op 60 jaar na 42 jaar loopbaan, of ook niet voor de bonus of de malus. Door ziekte kan het dus dat je langer zal moeten werken, dat je minder snel je bonus opbouwt of dat je sneller een malus toegepast ziet.

Het gewicht van de gelijkstellingen in de pensioenloopbaan wordt begrensd. Vanaf 2031 mag maximaal 20% van de loopbaan bestaan uit gelijkgestelde periodes. Die begrenzing wordt gradueel ingevoerd vanaf 2027. Die begrenzing telt niet voor ziekteperiodes en de zorgverloven.

Kan ik pensioenrechten opbouwen tijdens SWT (brugpensioen)?

Ja, maar:

• De hoogte van de gelijkstelling wordt afgebouwd. SWT-periodes die ingaan vanaf de datum van het regeerakkoord (31 januari 2025) zijn voortaan gelijkgesteld aan 'beperkt fictief loon' of het minimumjaarrecht.

• Het gewicht van de gelijkstellingen in de pensioenloopbaan wordt begrensd. Vanaf 2031 mag maximaal 20% van de loopbaan bestaan uit gelijkgestelde periodes. Die begrenzing wordt gradueel ingevoerd vanaf 2027. Die begrenzing telt niet voor ziekteperiodes en de zorgverloven.

• SWT-periodes tellen niet als effectieve tewerkstelling. Het stelsel SWT dooft trouwens uit, enkel het zogenaamde 'medische SWT' zou blijven bestaan.

Tellen periodes van economische werkloosheid nog volledig mee?

Niet altijd.

Het gewicht van de gelijkstellingen in de pensioenloopbaan wordt begrensd. Vanaf 2031 mag maximaal 20% van de loopbaan bestaan uit gelijkgestelde periodes. Die begrenzing wordt gradueel ingevoerd vanaf 2027. Die begrenzing telt niet voor ziekteperiodes en de zorgverloven.

Periodes tijdelijke werkloosheid tellen niet als effectieve tewerkstelling voor de vrijstelling van de pensioenmalus bij vervroegd pensioen en voor het vervroegd pensioen na 42 jaar effectieve tewerkstelling.

Wat met afgekochte studiejaren?

Kocht je jouw studiejaren af om die te laten meetellen voor de berekening van je pensioen? Dan blijft dit het geval. De regering-BDW-Bouchez heeft – althans voorlopig – geen plannen om aan deze regeling te sleutelen.